isveççe fiiller / verb
İsimlerin yaptıkları işlere, hareketlere ve eylemleri anlatan kelimelere fiil denilir. İsveççe’de filllere ‘verb’ adı verilir. Fiiller, ifade ettikleri zamana göre çekimlenebilirler. Bu bölümde İsveççe’de fiilleri öğreneceğiz.
İsveççe’de fiiller temelde ‘düzenli’ ve ‘düzensiz’ fiiller olarak iki sınıfa ayrılabilirler. Düzenli fiiller, ifade ettikleri zamana göre çekimlenirken aynı takıları alırken düzensiz fiiller çekimlenirken kendilerine has takılar alırlar.
Örnek:
| DÜZENLİ FİİLLER |
| Imperativ(Emir kipi) | Infinitiv(Mastar hali) | Presens(Şimdiki/Geniş zaman) (-r) | PreteritumBelirli geçmiş zaman (-de) | SupinumBelirsiz geçmiş zaman (-t) |
| Titta! | att titta (Bakmak) | tittar | tittade | har tittat |
| Tala! | att tala (konuşmak) | talar | talade | har talat |
| Öppna! | att öppna (Açmak) | öppnar | öppnade | har öppnat |
| Arbeta! | att arbeta (Çalışmak) | arbetar | arbetade | har arbetat |
| Spela! | att spela (Oynamak) | spelar | spelade | har spelat |
| DÜZENSİZ FİİLLER |
| Imperativ(Emir kipi) | Infinitiv(Mastar hali) | Presens(Şimdiki/Geniş zaman) (-r) | PreteritumBelirli geçmiş zaman (-de) | SupinumBelirsiz geçmiş zaman (-t) |
| Kom! | att komma (Gelmek) | kommer | kom | har kommit |
| gör! | att göra (Yapmak | gör | gjorde | har gjort |
| gå! | att gå (Gitmek) | går | gick | har gått |
| få! | att få (Almak) | får | fick | har fått |
| kom! | att komma (Gelmek) | kommer | kom | har kommit |
| skriv! | att skriva (Yazmak) | skriver | skrev | har skrivit |
| ät! | att äta (yemek) | äter | åt | har ätit |
| drick! | att dricka (içmek) | dricker | drack | har druckit |
➤ İsveççe’de fiilin beş farklı hali vardır: imperativ (emir kipi), infinitiv (mastar hali), presens (şimdiki/geniş zaman) preteritum (dili geçmiş zaman) ve supinum (mişli geçmiş zaman)
1- Fiilin imperativ (emir kipi) hali
İsveççe’de fiilin imperativ hali Türkçe’deki emir kipine karşılık gelir. Filin herhangi bir ek almamış kök halidir. Birisinden yapmasını istediğimiz birşeyi direkt olarak ifade etmek istediğimizde fiilin imperativ halini kullanırız.
Örnek:
| Emi kipi / İmperativ | Türkçe |
| Kom hit! | Gel buraya! |
| Gå härifrån! | Git burdan! |
| Sitt ner! | Otur aşağı! |
| Lyssna på dialogen! | Diyaloğu dinle! |
| Stäng fönstret! | Pencereyi kapat! |
| Läs texten! | Yazıyı oku! |
| Tro mig! | İnan bana! |
| Skriv! | Yaz! |
2- Fiilin infinitiv (mastar hali)
➤ İsveççe’de fiilin mastar haline ‘infinitiv’ denilir. İsveççe’de fiilin mastar hali genellikle ‘-a’ harfi ile biter. Filin infinitiv hali ‘grundform’ olarak da bilinir.
Örnek:
| Mastar Hali / Infinitiv | Türkçe |
| Att komma | Gelmek |
| Att gilla | Sevmek |
| Att titta | Bakmak |
| Att stanna | Durmak |
➤ Fiilin infinitiv hali cümlede farklı şekillerde kullanılabilir. En sık kullanımlarından bazıları şunlardır:
Yardımcı fiillerden sonra fiil kullanımı:
Örnek:
| Du kan komma imorgon | Yarın gelebilirsin |
| Ni behöver vänta | Beklemeniz gerekiyor |
| Jag måste gå! | Gitmek zorundayım |
| De bör läsa | Okumaları gerekiyor |
| Jag kunde vara lyckligare | Daha mutlu olabilirdim |
Gelecek zaman cümlelerinde fiil
| Jag ska flytta till Sverige | İsveç’e taşınacağım |
| Vi kommer att komma tillbaka | Geri geleceğiz |
İki fiilli cümlelerde ikinci fiil olarak
Örnek:
| Hon fortsätta att prata | Konuşmaya devam etti |
| Jag gillar att simma | Yüzmeyi severim |
| De går att fiska | Balık tutmaya gidiyorlar |
Cümlede edattan sonra gelen fillerde
Örnek:
| Jag funderar på att resa till Turkiet | Türkiye’ye seyahat etmeyi düşünüyorum |
| Hon tänkte på att börja simma | Yüzmeye başlamayı düşündü |
Cümlenin öznesi halinde olan fiillerden önce
Örnek:
| Att sova är fantastiskt | Uyumak muhteşemdir. |
| Att cykla är hälsosam | Bisiklete binmek sağlıklıdır |
| Att vara ledig kan vara skönt | Serbest olmak çok hoş olabilir |